YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİ ÜZERİNE YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN DİJİTAL OKURYAZARLIK BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin dijital okuryazarlıkla ilgili olanları; yayınlandığı yıl, yapıldığı üniversite ve enstitü, eğitim düzeyi, konuları, araştırma yöntemleri, araştırma grupları, veri toplama araçları, veri analiz teknikleri açısından incelemektir. Araştırmada, ulusal tez merkezi veri tabanında bulunan, 1995’ten bu yana yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi üzerine yapılan ve dijital okuryazarlıkla bağlantısı olan 30 adet lisansüstü tez araştırması, araştırmanın nesnesi olarak ele alınmıştır. 1995 tarihinin temel alınmasının nedeni Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimiyle ilgili ilk lisansüstü çalışmanın YÖK Tez’e kaydedildiği tarih olmasıdır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırma deseniyle oluşturulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada, verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada, dijital okuryazarlıkla ilgili olan 30 adet lisansüstü teze ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulardan yola çıkarak yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi üzerine yapılan dijital okuryazarlıkla ilgili olan tezlerin 2016,2019,2020 ve 2021 yıllarında sayıca daha sık yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Üniversite bazında ise dijital okuryazarlıkla ilgili tezlerin İstanbul Üniversitesinin, Gazi Üniversitesi ve Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesinde daha sık gerçekleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Enstitülere göre Eğitim Bilimleri Enstitüleri ve Sosyal Bilimler Enstitülerinde dijital okuryazarlıkla ilgili tezlerin daha sık gerçekleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Dijital okuryazarlıkla ilgili yüksek lisans düzeyinde tezlerin daha sık yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Konuları açısından film, dizi, kısa film, video, çizgi film, reklam konuları ve bilgisayar destekli teknoloji konularının daha sık seçildiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma yöntemleri olarak en çok kullanılan yöntemin karma yöntem; çalışma grubu olarak en çok yeğlenen grup “yabancı dil öğrenenler”; veri toplama aracı olarak en çok başarı, tutum, algı, öz yeterlilik vb. testlerinin olduğu; veri analiz tekniği olarak en çok nicel analiz tekniklerinden t-testi ve nitel analiz tekniklerinden içerik analizi tekniğinin kullanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
This study aims to examine the graduate theses on digital literacy in the field of teaching Turkish as a foreign language in terms of the year of publication, the university and institute where they were published, the level of education, subjects, research methods, research groups, data collection tools and data analysis techniques. Thirty graduate theses on digital literacy in the field of teaching of Turkish as a foreign language in the national thesis centre database since 1995 were examined in the study. 1995 was the year the first graduate thesis on the teaching of Turkish as a foreign language was submitted to the national thesis centre. The research adopted basic qualitative research design of qualitative research designs. The document review was utilised as a data collection tool and the content analysis technique was employed to analyse the data. Based on the findings obtained, it was concluded that the frequency of theses on digital literacy in the field of teaching Turkish as a foreign language increased in 2016, 2019, 2020, and 2021. On a university basis, it was concluded that theses on digital literacy were carried out more frequently in Istanbul University, Gazi University and Nevşehir Hacı Bektaş Veli University. According to the institutes, it was determined that theses on digital literacy were conducted more frequently in the Institutes of Educational Sciences and the Institutes of Social Sciences. It was revealed that theses on digital literacy were conducted more frequently at the master's level. In terms of their subjects, it was concluded that film, series, short film, video, cartoon, advertising topics and computer-aided technology subjects were chosen more frequently. The most commonly used method as research methods was the mixed method; the most preferred group as a study group was "foreign language learners"; as a means of data collection, there were most tests of achievement, attitude, perception, self-efficacy, etc.; It was concluded that content analysis technique was used from t-test and qualitative analysis techniques from most quantitative analysis techniques as data analysis techniques.
Keywords
- Aksu, S. G. ve Sürgevil Dalkılıç, O. (2019) Dijital çağın yetkinlikleri: çalışanlar, insan kaynakları uzmanları ve yöneticiler çerçevesinden bakış. Journal of Business in The Digital Age, 2(2), 54-68.
- Alyılmaz, C. (2010). Türkçe Öğretiminin Sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
- Arslan, M. (2012). Tarihi süreçte Türkçenin yabancı dil Olarak öğretimi-öğrenimi Çalışmaları. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 167-188.
- Arslan, M. ve Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde görsel ve işitsel araçların etkin kullanımı. Dil Dergisi, (147), 63-86.
- Aykaç, N. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin genel tarihçesi ve bu alanda kullanılan yöntemler. Turkish Studies, 10(3), 161-174.
- Banaz, E. ve Maden S. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin medya okuryazarlığı düzeyleri. E. Y. Şahim (Ed.) Türk Eğitimi ve Türk Edebiyatı Araştırmaları içinde (137-159) Çanakkale: Paradigma Akademi.
- Baş, B. ve Turhan, O. (2017). Yabancılara Türkçe öğretiminde yazma becerisine yönelik Web 2.0 araçları: Pool everywhere örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1233-1248.
- Baş, B. ve Yıldırım, T. (2018). Yabancılara Türkçe öğretiminde teknoloji entegrasyonu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(3), 827-839.
- Başaran, O. (2017). Yabancı dil öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin hazırlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi. Turkish Studies,12(23), 15-40.
- Bates, A.W.T. (2015). Teaching in a Digital Age: Guidelines for Teaching and Learning. Erişim Tarihi: 04.01.2022, https://opentextbc.ca/teachinginadigitalage/
- Belshaw, D. A. J. (2011). What is digital literacy? A Pragmatic investigation. Department of Education at Durham University (Doktora tezi). Erişim Tarihi: 04.01.2022, https://clalliance.org/wpcontent/uploads/files/doug-belshaw-edd-thesis-final.pdf
- Birinci, F. G. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan bilişim teknolojileri üzerine bir inceleme. Sakarya Üniversitesi Journal of Education, 10(2),350-371.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (20. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
- Cayhan, C. ve Karakaş, R. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılacak yapılandırılmış bir podcastte bulunması gereken özellikler. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (44), 335-349.
- Council of Europe (CEFR). (2001). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Cambridge, England: Cambridge University Press.
- Council of Europe (CEFR). (2018). Common european framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment. Companion volume with new descriptors. Strasbourg: Council of Europe.
- Council of Europe (CEFR). (2020). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment Companion volume. Strasbourg: Council of Europe Publishing.
- Çalışkan, E. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde geleneksel ve teknoloji temelli yaklaşımların değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (27), 921-924.
- Çangal, Ö. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sosyal medya kullanımına yönelik öğretici görüşleri. M. Durmuş (Ed.), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi 1. Öğrenci Sempozyumu içinde (67-93). Ankara.: Nobel Yayıncılık.
- Elmas, R. & Geban, O. (2012). 21. Yüzyıl Öğretmenleri için Web 2.0 Araçları [Web 2.0 tools for 21st century teachers], International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 243-254.
- Erdem, C. (2018). Medya okuryazarlığı araştırmalarında eğilimler: lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Kurumsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 693-717.
- Erdinç, A. ve Coşkun, O. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde oyun yazılımları ile sözcük öğretimi. Turkish Studies, 11(3), 221-236.
- Genç Ersoy, B. ve Ersoy, M. (2021). Teknoloji derstekli Türkçe öğretimi üzerine yayınlanan makalelerin içerik analizi: ULAKBİM-TR dizin örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 7(3), 810-829.
- Göçer, A. (2013). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretimi. M. Durmuş ve A. Okur (Ed.), Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı içinde (171-180). Ankara: Grafiker Yayınları.
- Görkem, L. ve Bozuklu, M. (2016). Nesnelerin interneti: yapılan çalışmalar ve ülkemizdeki mevcut durum. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (13), 47-68.
- Güneş, F. (2019). Okuryazarlık yaklaşımları. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 4(3),224-246.
- Hague, C., & Payton, S. (2010). Digital literacy across the curriculum: A Futurelab handbook. Bristol, uk: Futurelab.
- Köse, D. ve Özsoy, E. (2020). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretiminin otuz yılı: 1990-2020. Türkçe Konuşurların Akademik Dergisi (TURKOPHONE), 7(2), 27-54.
- Martin, A. (2006). A european framework for digital literacy. Nordic Journal ofDigital Literacy 1(2), 151- 161.
- Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Edt.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Montoya, S. (2018). Defining iteracy. Erişim Tarihi: 04.01.2022, http://gaml.uis.unesco.org/wp- content/uploads/sites/2/2018/12/4.6.1_07_4.6-defining-literacy.pdf
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
- Perk, S. (2021). Dıgıtal 2021 october global statshot report. Erişim Tarihi: 05.01.2022, https://datareportal.com/reports/digital-2021-october-global-statshot
- Rintaningrum, R. (2009). Lıteracy: Its ımportance and changes ın the concept and defınıtıon. TEFLIN Journal, 20(1), 1-7.
- Sakal, M. (2020). Dijital yerlilerin dijital okuryazarlık düzeyleri. 7. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri Konferansı”Sağlık Bilişimi ve Analitiği”, İzmir.
- Şahan, H. H. (2015). İnternet tabanlı öğrenme. Özcan Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (s.185- 198). Ankara: Pegem Akademi.
- Şen, Ü. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde uzaktan eğitim programları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 411-428.
- Topçu, F. K. (2021). Türkçe eğitimi alanında yapılmış dijital öğrenme tezlerinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi
- Türkiye Maarif Vakfı (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretim programı. İstanbul: Bayem Ajans.
- Uçgun, D. (2014). “Tarihi süreç içerisinde Türkçe öğretim programları ve Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi”. A. Güzel ve H. Karatay (Ed.), Türkçe öğretimi el kitabı içinde (s.89-107.) Ankara:
- Ülper, H. ve Çetinkaya, G. (2020). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin okuma sürecinde bilinmeyen sözcüklerle karşılaşınca başvurdukları çıkarım stratejilerine ilişkin görünümler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18 (1), 107-121.
- Ünlü, B. F. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sanal gerçekliğin amaç odaklı dil öğretimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, (5), 57-76.
- Yaylı, D. ve Yaylı, D. (2015) Türkçenin ikinci dil olarak öğretildiği bir ortamda kültürün yeri. Akademik Araştırmalar Dergisi, 17(67), 101-114.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Wortmann, F. & Flüchter, K. (2015). Internet of things. Bus Inf Syst En, 57(3), 221-224.
